Podstawowym ubezpieczeniem komunikacyjnym dla pojazdu jest obowiązkowe ubezpieczenie OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Obowiązek jego zawarcia i posiadania bez dnia przerwy spoczywa na właścicielu pojazdu od dnia rejestracji pojazdu do dnia jego wyrejestrowania a powinność tą reguluje Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych.

Szacuje się jednak, że ok. 1% pojazdów poruszających się po polskich drogach nie posiada ważnego ubezpieczenia OC. Konsekwencje braku obowiązkowego OC mogą rozpocząć się niewinnie, bo od standardowej kontroli przeprowadzonej przez jedną z uprawnionych instytucji, np. policję. Wówczas Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny (UFG) ma prawo wystosować pismo do właściciela pojazdu z wezwaniem do okazania aktualnego ubezpieczenia OC.

Jakie są konsekwencje braku OC?

W przypadku nie spełnienia powyższego wymogu urząd ten posiada właściwe atrybuty do nałożenia na właściciela pojazdu kary za brak posiadania obowiązkowego ubezpieczenia OC. Wysokość opłaty karnej zależna jest od liczby dni, przez które posiadacz pojazdu pozostawał bez ochrony ubezpieczeniowej oraz od rodzaju pojazdu. Kary za brak ubezpieczenia OC ustalane są w relacji do minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym roku w Polsce.

Poza możliwością nałożenia kary przez UFG na posiadacza pojazdu, każdy właściciel nieubezpieczonego pojazdu a także każdy kierowca nim kierujący powinien mieć świadomość, że w przypadku spowodowania wypadku drogowego, ofiara wypadku otrzyma należne jej odszkodowanie za poniesione straty, jednakże UFG wystąpi do właściciela oraz kierującego pojazdem o solidarny zwrot wypłaconego świadczenia.

Jakie kwoty są w przypadku regresów?

Przykłady regresów prowadzonych przez UFG wobec kierowców, którzy solidarnie z  właścicielem pojazdu bez OC, zwracają odszkodowanie za spowodowany wypadek:

• ponad 20 tys. zł: właściciel auta prosi kolegę by usiadł za kierownicą jego samochodu i odwiózł go do domu. Wypił dwa piwa i nie chce denerwować żony. Podczas jazdy kierujący pojazdem kolega, potrąca kobietę która nagle wtargnęła na przejście dla pieszych. Okazało się, że samochód nie miał obowiązkowego OC. UFG wypłacił odszkodowanie kobiecie, a następnie wystąpił z regresem do kierowcy i nieubezpieczonego właściciela pojazdu  o zwrot 20 tys. zł, czyli całego wypłaconego świadczenia.

• ponad 18 tys. zł: dwóch pijanych mężczyzn jedzie nieoświetlonym i nie ubezpieczonym w zakresie OC  motocyklem. W pewnej chwili siedzący z tyłu pasażer proponuje, że on poprowadzi, gdyż jest mniej pijany. Panowie zamieniają się, a chwilę potem dochodzi do wypadku: najeżdża na nich inny motocykl. UFG wypłacił odszkodowanie ofierze wypadku, a następnie wystąpił z regresem do kierowcy i właściciela nieubezpieczonego motocykla o zwrot wypłaconej sumy.

• 440 tys. zł: dwudziestokilkulatek, kierując nieubezpieczonym pojazdem swojego pracodawcy (praca na umowę zlecenie) wymusza pierwszeństwo na drodze. Osoba poszkodowana (w chwili zdarzenia: właściciel prywatnej firmy, rodzina na utrzymaniu) w wyniku  wypadku niemal traci wzrok, ma I grupę inwalidztwa, potrzebuje codziennej pomocy. Fundusz wystąpił o zwrot wypłaconego odszkodowania zarówno: do właściciela nieubezpieczonego pojazdu jak i do sprawcy wypadku. Właściciel samochodu zmarł przed kilku laty, spłacając tylko część długu. Od tego czasu UFG dochodzi zwrotu odszkodowania już tylko od sprawcy wypadku.

Przeciętnie w Polsce jest to kwota ok. 12 tysięcy złotych, czyli ok. dwadzieścia razy więcej niż średnia składka za ubezpieczenie OC. Należy także zwrócić uwagę, że suma gwarancyjna w obowiązkowym ubezpieczeniu OC w przypadku szkód na osobie wynosi ponad 6 milionów €, czyli w przypadku dużej szkody aż taka wysoka może być wartość regresu (roszczenia o zwrot wypłaconej kwoty) UFG do właściciela nieubezpieczonego pojazdu.

Kiedy jeszcze Fundusz może żądać zwrotu wypłaconego odszkodowania?

Warto także odnieść się do pozostałych sytuacji, w których, zakładowi ubezpieczeń oraz Ubezpieczeniowemu Funduszowi Gwarancyjnemu przysługuje prawo dochodzenia od kierującego pojazdem mechanicznym zwrotu wypłaconego z tytułu ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych odszkodowania. Wedle zapisów przytaczanej powyżej ustawy, jest to sytuacja, w której kierujący:

1. wyrządził szkodę umyślnie, w stanie po użyciu alkoholu lub w stanie nietrzeźwości albo po użyciu środków odurzających lub substancji psychotropowych,
2. wszedł w posiadanie pojazdu wskutek popełnienia przestępstwa,
3. nie posiadał wymaganych uprawnień do kierowania pojazdem mechanicznym, z wyjątkiem przypadków, gdy chodziło o ratowanie życia ludzkiego lub mienia albo o pościg za osobą podjęty bezpośrednio po popełnieniu przez nią przestępstwa,
4. zbiegł z miejsca zdarzenia.

Jak się zabezpieczyć przed brakiem OC?

Żeby nie dopuścić do sytuacji, w której nasz pojazd nie będzie posiadał ważnego ubezpieczenia OC, należy pamiętać, że:

• ubezpieczenie OC wznowi się automatycznie, jeśli opłacimy wszystkie raty należnej składki i nie wypowiemy umowy ubezpieczenia OC co najmniej dzień przed jego ekspiracją,

• ubezpieczenie OC nie wznowi się automatycznie, jeśli niedawno zakupiliśmy pojazd i korzystamy z zawartego przez poprzedniego właściciela ubezpieczenia OC

• oraz co najważniejsze: obowiązek zawarcia obowiązkowego ubezpieczenia OC spoczywa na każdym właścicielu pojazdu bez względu na jego stan techniczny oraz to, czy jest aktualnie użytkowany.

Więcej na temat możliwych sytuacji kiedy pojazd nie będzie miał OC oraz jak się przed tym zabezpieczyć możesz przeczytać w artykule „Kiedy grozi kara za brak OC?”