Umowa ubezpieczenia zawiera wiele elementów, które w znaczącej ilości są instrumentami ograniczającymi zakres odpowiedzialności ubezpieczyciela. Są wśród nich definicje, wyłączenia, obowiązki, franszyzy i udziały własne oraz podlimity odpowiedzialności. Te ostatnie dość rzadko są regulowane w ogólnych warunkach ubezpieczenia (wyjątkiem są m.in. tzw. ubezpieczenia pakietowe dla firm z sektora MSP oraz ubezpieczenia mieszkań i domów).
Najczęściej są one umieszczane w treści oferty ubezpieczeniowej, a następnie trafiają na polisę. Z podlimitami można spotkać się niemal w każdym rodzaju ubezpieczenia i za każdym razem jest to jeden z bardziej istotnych czynników ograniczających odpowiedzialność ubezpieczyciela, a tym samym jeden z ważniejszych, jaki należy brać pod uwagę przy ocenie i wyborze oferty ubezpieczenia.
W naszej praktyce brokerskiej obserwujemy pewną prawidłowość, która niestety jest dość niekorzystna dla ubezpieczonych. O ile bowiem, w przypadku ubezpieczeń mienia czy ryzyk budowy i montażu, ubezpieczony jest jako tako świadomy występowania tych podlimitów, to już w przypadku ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej takiej świadomości najczęściej nie ma, a jedyną wartością, którą klient zauważa jest główna suma gwarancyjna.
W ubezpieczeniu OC (tak jak i w innych ubezpieczeniach), część elementów zakresu ubezpieczenia stanowią tzw. ryzyka kluczowe, które nie tylko powinny być pokryte bez żadnych podlimitów do pełnej sumy gwarancyjnej. Za stosowaniem takiej zasady przemawia argument, iż przecież właśnie z uwagi na te ryzyka zawierana jest umowa ubezpieczenia OC.
Jeżeli więc ubezpieczyciel w swojej ofercie zawarł podlimit na ryzyko kluczowe, do de facto zaproponował ubezpieczenia nie na sumę gwarancyjna, ale na kwotę tego właśnie podlimitu, który bywa często nieznacznym ułamkiem sumy gwarancyjnej.
W ok. 2/3 analizowanych przez nas umów ubezpieczenia OC występują podlimity na takich kluczowych ryzykach jak:
- odpowiedzialność pracodawcy za następstwa wypadków przy pracy
- odpowiedzialność za produkt
- odpowiedzialność za szkody w instalacjach podziemnych
- odpowiedzialność za mienie powierzone
- odpowiedzialność za szkody w środowisku
Niejednokrotnie spotykamy się z ubezpieczeniem na sumę 5-8 milionów złotych, podczas gdy podlimit dla OC pracodawcy wynosi 200-500 tysięcy złotych i stanowi od 4 do 10% sumy gwarancyjnej. Nadmienię tylko, iż w przypadku krajowej szkody osobowej potencjalne roszczenie może wynosić powyżej 2 mln zł na każdą poszkodowaną osobę, a w przypadku szkód zagranicznych znacznie więcej. Jeżeli mamy do czynienia z firmą o wyższym niż bardzo niskie zagrożenie szkodą, to jest to okoliczność, która przesądza o negatywnej ocenie takiego ubezpieczenia.
Na koniec należy przytoczyć jeszcze wyjaśnienie genezy podlimitu. Jest ona najbardziej prozaiczna z możliwych – ubezpieczyciel limituje swoją odpowiedzialność w przypadku ryzyk, które charakteryzują się wyższym prawdopodobieństwem dużych szkód co prowadzi do obniżenia kosztu polisy i ten sposób próbują konkurować na rynku. Podlimity powinny być zatem zawsze przedmiotem analizy w trakcie oceny oferty ubezpieczenia i o ile to możliwe w praktyce, powinno się unikać ich stosowania dla ryzyk kluczowych.
Patrycjusz Rodzyński
Broker ubezpieczeniowy
Specjalista ds. ubezpieczeń majątkowych i finansowych
E-mail: p.rodzynski@certumbroker.pl
