Ubezpieczenia komunikacyjne dzielą się na obowiązkowe (OC posiadaczy pojazdów mechanicznych) oraz szereg dobrowolnych (m.in. Auto-Casco, Następstw Nieszczęśliwych Wypadków, Assistance, Ochrona Prawna). Należności z tytułu ubezpieczenia NNW, Assistance oraz Ochrona Prawna zostają uruchamiane w momencie zaistnienia potrzeby pomocy (prawnej, informacyjnej, materialnej lub na miejscu wypadku) czy też wypłaty świadczenia z tytułu uszczerbku na zdrowiu lub śmierci w wyniku wypadku.
W zakresie ubezpieczenia OC oraz AC o udzieleniu przez ubezpieczyciela świadczenia możemy mówić w momencie, w którym doszło do szkody. Definicja szkody nie jest prawnie uregulowana, jednakże działalność ubezpieczeniowa charakteryzuje ją powszechnie jako uszkodzenie (a także zniszczenie) pojazdu całkowite lub częściowe. Rozbicia na dwa rodzaje szkód dokonał także Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 12 lutego 1992 roku uznając, że szkoda częściowa występuje, gdy uszkodzony pojazd nadaje się do naprawy, a koszt jego naprawy nie przekracza wartości pojazdu, w dniu ustalania przez zakład ubezpieczeń jego wartości. Szkodę całkowitą zdefiniował jako zaistniałą wtedy, gdy pojazd uległ zniszczeniu w takim stopniu, że nie nadaje się do naprawy lub gdy koszty jego naprawy przekroczyłyby wartość pojazdu w dniu likwidacji szkody.
Odnosząc powyższe definicje jedynie do ubezpieczenia Auto-Casco zakłady ubezpieczeń w swoich Ogólnych Warunkach Ubezpieczenia (dalej OWU) samodzielnie, w odmienny sposób definiują pojęcie szkody. Skupiając się na definicji w ubezpieczeniu Auto-Casco, za szkodę całkowitą towarzystwa ubezpieczeniowe uznają wyrażoną w procentach wartość pojazdu, dla której określa się próg opłacalności naprawy uszkodzonego pojazdu. Najczęściej limit ten określa się na poziomie 60-80% wartości rynkowej pojazdu.
Biorąc pod uwagę liderów ubezpieczeń komunikacyjnych: PZU. S.A., STU Ergo Hestia S.A., TUiR Warta S.A., TUiR Allianz Polska S.A. oraz Compensa TU S.A. powyższe zakłady ubezpieczeń w swoich OWU szkodę całkowitą definiują jako: uszkodzenie pojazdu w takim zakresie, że koszty jego naprawy przekraczają 70% wartości pojazdu w dniu ustalenia odszkodowania/ w dniu powstania zdarzenia. Niektóre zakłady ubezpieczeń, z powyżej wymienionych, za szkodę całkowitą uznają także kradzież pojazdu (tak w OWU STU Ergo Hestia oraz TUiR Allianz Polska S.A.).
W przypadku zaistnienia szkody na pojeździe oraz jej likwidacji z polisy ubezpieczenia Auto-Casco, zakład ubezpieczeń, po przeprowadzeniu oględzin pojazdu, oblicza następujące wartości:
- wartość pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień szkody
- wartość pozostałości pojazdu po szkodzie (wraku pojazdu)
Odszkodowanie wypłacane ubezpieczonemu stanowi różnicę pomiędzy wartością 1 oraz 2. Ubezpieczony po otrzymaniu odszkodowania może postanowić naprawić pojazd (uwzględniając, że jego naprawa może przewyższyć wartość wypłaconego odszkodowania) lub sprzedać wrak.
W zależności od zapisów OWU, wiodący ubezpieczyciele pomagają w zagospodarowaniu pozostałości po szkodzie, czyli w sprzedaży wraku pojazdu „na części”. Wówczas pojazd jest wystawiany na aukcję i następuje oczekiwanie na oferty kupna. Jeśli, nawet po kilkukrotnym wystawieniu wraku pojazdu na aukcję, jego pozostałości nie zostaną sprzedane, można ubiegać się od ubezpieczyciela o stwierdzenie, że pozostałości po szkodzie nie przedstawiają żadnej wartości, co jednocześnie jest przesłanką do otrzymania odszkodowania w wysokości wartości pojazdu w stanie nieuszkodzonym na dzień zaistnienia szkody.
Marzena Gorzycka-Szuba
Broker ubezpieczeniowy
Specjalista ds. ubezpieczeń flotowych, transportowych i grupowych
E-mail: m.gorzycka@certumbroker.pl
